Odlukom Saveta Salona pejzažne arhitekture na sednici koja je održana 21. aprila 2015. godine imenovan je Žiri VI Salona pejzažne arhitekture u sastavu:
- Nevena Vasiljević, dipl. inž.šum. za pejz.arh.
- Fritz Auweck, landscape architect
- Davorin Gazvoda, dipl.ing. kraj. arh.
- Vesna Zlatanović-Tomašević, dipl. inž. arh.
- Divna Jelenković, likovni umetnik
Žiri VI Salona pejzažne arhitekture 2015. godine je konstatovao da je za Salon prijavljeno ukupno 73 rada, od čega je Selekciona komisija selektovala 61 rad za izlaganje. Po kategorijama, za izlaganje i za dodelu nagrada komisija je uvrstila: 21 rad u kategoriji „Realizovani projekti“, 16 radova u kategoriji „Nerealizovani projekti“, 2 rada u kategoriji „Planovi“, 4 rada u kategoriji „Studije-istraživanja“, 1 rad u kategoriji „Multimedija“ i 16 radova u kategoriji „Studentski radovi“.
Žiri je ocenjivao radove imajući u vidu da originalne ideje koje idu u susret problemima, u okvirima življenja savremenog čoveka, doprinose mestu i značaju struke pejzažne arhitekture u društvenom kontekstu. Pored toga, kompleksnost metodološkog pristupa, način i kvalitet prezentacije bili su važni kriterijumi koji su usmeravali vrednovanje radova.
Opšti utisak žirija je da su se autori u radovima bavili aktuelnim temama u domenu istraživanja i rada pejzažne arhitekture, od prepoznavanja vrednosti karaktera kulturnog predela, očuvanja i oživljavanja ovih obrazaca identiteta kroz različite kontekste – od rubne zone grada do otvorenih gradskih prostora, oblikujući od privatnog do javnog prostora. U tim obrascima su traženi i odgovori na klimatske promene, odnosno mere umanjenja i adaptacije na novonastale uslove života u urbanim predelima. Istraživački pristup je od multidisciplinarnog prerastao u transdisciplinaran sa značajnim učešćem društvenih i lokalnih zajednica. Profesionalci su u svojim radovima pokazali da struka ide u korak s potrebama društva, a posebno nas raduje istraživački pristup i način interpretacije problematike koju su studenti pejzažne arhitekture prikazali u svojim radovima.
Žiri VI Salona pejzažne arhitekture dodeljuje 9 nagrada u sledećim kategorijama:
VELIKU NAGRADU – GRAND PRIX Salona
dodeljuje za realizovan projekat:
„Dehesa Landscape of park, gardens and green-roof of Caja Badajoz, Spain“
Autor: Cristina Jorge Camacho
Karakter kulturnog predela Dehesa (Španija) jugozapadnog dela Iberijskog poluostrva, pružio je autorima mogućnost kreativnog eksperimenta sa prepoznatim regionalnim kontekstom. U ekološkim uslovima nastajanja geometrije predeonog obrasca: arhipelaga ostrva krošnji drveća između šiblja i pašnjaka, autori su tražili i pronašli genius loci predela. Geometrijski obrazac strukture predela, krugovi i elipse formirane od linija krošnjia hrastova i maslina, čija je senka okvir života i opstanka mnogih biljaka i životinja, postao je vizuelna, ali i ekološka asocijacija za oblikovanje ovog prostora.
Projekat se može čitati u tri prostorna, programski diferencirana, nivoa:
- Oblikovanje javnog prostora parka koji se povezuje sa obalom, okolnim poljima i livadama;
- Oblikovanje polujavnih dvorišta različite namene: kulturni centar, dečije igralište, stanovanje i garaža;
- Oblikovanje privatnog prostora zelenog krova, na vrhu poslovne zgrade koja ima 16 spratova i visoka je 83 metra.
Realizacijom projekta, u urbanoj matrici u kojoj dominiraju otvoreni blokovi sa slobodno postavljenim višespratnim objektima, na prostoru od skoro 2 hektara, nastale su tri celine integrisane u Dehesa landscape: park, tematski vrtovi i zeleni krov. Prostorna organizacija je podređena kako različitim programima tako i geometriji arhipelaga: ostrva kao oaze opstanka života u ambijentu vrelog urbanog asfalta. S obzirom da je prostor otvoren i izložen različitim vremenskim prilikama, niko ne očekuje da će ovim prostorom zavladati geometrijski red. Upravo se u mogućnosti sagledavanja dinamike predela ogleda vrednost prostora, koji u balansiranom odnosu različitih strukturnih elemenata vodenih površina, biljnog materijala, drenažnog sistema, različitih građevinskih materijala i električne energije, stvara repliku regionalnog karaktera kulturnog predela Iberijskog poluostrva Dehesa- Montado. Zbog svega prethodno rečenog, ovaj rad nudi obrazac čitanja i čuvanja karaktera odnosno identiteta predela, od regionalnog do lokalnog nivoa.
PLAKETU u kategoriji Realizovani projekti
dodeljuje za realizovani projekat: „Zeleni zid na platou Đoka Vještice u Beogradu“
Autori: Aleksandra Vukićević, sa saradnicima Anom Burić i Sanjom Radisavljević.
Autori se bave savremenom temom vertikalnog ozelenjavanja i istraživanjem mogućnosti za formiranje elemenata zelene infrastrukture grada Beograda. Svesni činjenice da se bave eksperimentom u javnom prostoru Platoa Đoke Vještice, koji predstavlja jedan od repera grada Beograda, autori zelenim zidom, visine 18 metara sa oko 2000 biljaka,naglašavaju denivelaciju platoa i Masarikove ulice gradeći multifunkcionalnu ivicu i s njom novu ambijentalnu vrednost. U isto vreme, autori promišljaju i mogućnost izgradnje zelene fasade na garaži Obilićevog venca, koja može da da odgovor na pitanje šta je iza zida? Zelena fasada. Eksperimentom unošenja novih zelenih elemenata u ambijent urbanog i sivog, Plato Đoke Vještice je dobio novu vrednost i boju, novi identitet, kog su prepoznali stanovnici ali i posetioci grada Beograda. Značaj ovog rada je u savremenoj interpretaciji domena pejzažne arhitekture čiji je cilj sistemsko rešavanje unapređenja kvaliteta života u gradu uspostavljanjem zelene infrastrukture grada Beograda.
PLAKETU u kategoriji Nerealizovani projekti
dodeljuje za rad „Plan uređenja plantaže borovnica u selu Velika Ivanča“
Autor: Slavica Čepić
Autor se bavi kontekstom kulturnog predela Šumadije čiji elementi još uvek „preživljavaju“ u rubnoj zoni grada Beograda, Velikoj Ivanči. Ne pokušavajući da preuzme karakterističan obrazac, autor eksperimentiše sa potpuno novim oblikovanjem strukture prostora koji u vizuelnom smislu stvara novu sliku, ali i novi identitet. Iako vešto preuzima sliku predela Toskane, autor strogu linijsku formu polja borovnice,ublažava organskom linijom retenzija vode i prilagođava je karakteru kulturnog predela južnih padina planine Kosmaj. Vrednost ovog projekta je u poruci da se adekvatnim istraživačkim pristupom, pored ekonomski održive proizvodnje, može aktivirati i estetski potencijal ovog predela.
PLAKETU u kategoriji Nerealizovani projekti
dodeljuje za rad „Time tissue“
Autori: Katerina Andritsou, Panita Karamanea, Thanasis Polyzoidis
Autori se bave mestom trga u kontekstu „vremena i sećanja grada“ kao i kontekstom kolektivnog sećanja njegovih stanovnika. Potreba za novim i snažnim ekološkim aspektom, ali u isto vreme prepoznavanje duha mesta, predstavljaju okvir za promišljanje ovog javnog prostora trga Eleytherias (Thessaloniki, Greece). Prostorna organizacija se okreće oko centra koji kao „prazan prostor“ podseća na gubitak, ali u isto vreme živi u duhu urbane pozornica. Složenu i razigranu strukturu, od gradskih vrata do platforme na obali mora, prate memorijalni zid i rov, bašte i novi zasadi drveća na ivici parcele, nastrešnice. Kretanje je usmeravano jednostavnim popločavanjem koje je definisano geometrijom urbanog konteksta, sa jasnom glavnom promenadom. Vrednost ovog projekta treba tražiti u preispitivanju prošlosti koje formira jasan koncept, jednostavnu i funkcionalnu prostornu organizaciju javne sfere trga u kojoj se memorijalni zid čita kao antispomenik žrtvama istorijskih događaja.
PLAKETU u kategoriji Studije i istraživanja
dodeljuje za rad „3 STONE Masterplan – new uses for ancient landscapes“
Autor: Andrea Milani
Autori analiziraju kontekst tradicionalnog kulturnog predela Chianti (Tuscany, Italy), utvrđujući njegov karakter: kompoziciju i konfiguraciju strukture predela, stabilnost ali i moguće pravce njegove transformacije koje su prvenstveno uzrokovane procesom erozije zemljišta. Prema rečima autora, na takav pristup ih obavezuje zakon ali i savremene tendencije u planiranju predela regije Tuscany. Sve ovo rezultira reciklažom nasleđenih industrijskih objekata, koji postaju važni elementi u turističkoj orijentaciji funkcionisanja predela (muzej vina, wellnes), ali i formiranjem zelene staze koja svojom geometrijom apostrofira kretanje vode koja utiče na oblikovanje karaktera ovog predela. Prostorna organizacija objekata je ostala nepromenjena i podređena razvijenoj topografiji koju svojom formom naglašava, ali je dobila revitalizovan, tradicionalno mozaičan i teksturno raznovrstan obrazac predela. Vrednost ovog projekta je u demonstraciji znanja i primeni savremenih tendencija u planiranju i oblikovanju predela koji pokazuju da temeljni pristup istraživanju karaktera predela, u sledećem koraku, postaje njegov ciljni kvalitet.
PLAKETU u kategoriji Studije i istraživanja
dodeljuje za rad: „Design research into a climate – resistant delta“
Autori: Martijn Al, Jorryt Braaksma
Autori eksperimentišu sa deltom reke IJssel (Netherlands) kao prostorom koji postaje veoma osetljiv na klimatske promene i podizanje nivoa mora. Sagledavanjem promena u kontekstu vremena, autori su došli do saznanja da umesto stalnog podizanja nasipa, delta može opstati i postati rezistentna samo vraćanjem plime i prirodnog procesa taloženja mulja do visine iznad visoke vode mora. U scenariju u kom se IJssel jezero otvara prema moru, more bi vratilo karakter ovom predelu: losos bi se deltom reke Rhin vratio na stari uzvodni put mrešćenja, gradovi Amsterdam, Almere i Lelystad bi dobili svoje mesto u zalivu. Vrednost ovog rada je smelom i sveobuhvatnom istraživačkom poduhvatu autora koji odgovore na pitanja opstanka delte nalaze u konceptu „design with nature“.
PLAKETU u kategoriji Studenski radovi
dodeljuje za rad „Mogućnosti unapređenja urbanog priobalja grada Kraljeva“
Autor: Vesna Igrutinović
Autor se u radu bavi aktualnom temom otvorenih gradskih prostora ispitivanjem značaja i uloge priobalja u urbanoj sredini, na primeru grada Kraljeva. Kao rezultat istraživačkog rada, u okvirima zadate teme master rada, autor se bavi redizajnom urbanog priobalja, kao fenomena, kao i specifičnim smernicama za njegovu realizaciju. Na osnovu načina korišćenja i namene prostora izdvojeno je sedam zona. Za svaku zonu izrađena je „lična karta“ sa nizom parametara i mera faznog uređenja priobalja grada Kraljeva. Imajući u vidu da je rad delo studenta master studija pejzažne arhitekture, koja neguje multidisciplinarnost u istraživačkom pristupu, ovaj rad postaje najbolja preporuka autoru i to je njegova najveća vrednost.
PLAKETU u kategoriji Studenski radovi
dodeljuje za rad: „The chimney park“ (Pernik, Bulgaria)
Autori: Yuliya Ivanova, Valeriya Hitova, Nikola Lalev
Autori se bave formiranjem nove vrednosti parka u kontekstu napuštene zone teške industrije u gradu Pernik. Opterećeni zadatim kontekstom, autori se kreću jasnim „školskim“ koracima u analizi rizika koji nastaju usled zemljotresa, plavljenja i zagađenja. Strukturu ovog prostora diktira funkcija rekreacije, ali tu su i elementi koji pretenduju da budu nove ikone, nosioci identiteta grada. Jedan je nastao poštovanjem konteksta napuštene železare i ogleda se u reciklaži dimnjaka visoke peći, koja dobija novu namenu multimedijalnog muzeja; dok je drugi nova zelena zgrada sportskog centra zanimljive origami forme. Konačno, ovim radom, autori su redizajnom stvorili ambijent nove vrednosti grada kojom se nadograđuje nasleđena urbana matrica i arhitektura rezidencijalnih objekata. Vrednost rada je i u „demonstraciji“ dobre škole i sistemskog pristupa u analizi, dijagnozi i oblikovanju novog javnog prostora parka koje su nam studenti prikazali.
SpecijalnU plaketU žirija
dodeljuje za rad „Vital Landscapes: Ljubljansko barje – My inspiration“
Autorski tim Ljubljanskog urbanističkog zavoda (LUZ, d.d.): Maji Simoneti, Urška Kranjc, Irena Balantič, Ana Cerk, Urška Podlogar Kos, Klara Sulič, Tina Verbič, Matej Mišvelj, Miha Nagelj
Autori se bave lokacijom Ljubljansko barje (Slovenia), predelom izuzetnih odlika u kontekstu održivog razvoja i savremene konceptualizacije predela u kojoj završnu reč o vrednostima predela daju njegovi stanovnici. Glavni cilj projekta nije u oblikovanju predela, već u relizaciji ideje participativnog planiranja i lokalne inicijative u okviru kojih autori, pejzažni arhitekti, sarađuju sa lokalnom zajednicom i zainteresovanim pojedincima. Kreativne radionice su bila mesta okupljanja i najefikasnije razmene znanja i veština između lokalnih zanatlija, mladih dizajnera, dece, muzičara, studenata i mladih poslovnih ljudi. Pronalaženje zajedničkog identiteta u vrednostima predela bio je osnov za kreiranje različitih vidova promocija (turistički vodič, publikacije…) ali i lokalanih proizvoda kao nosioca brenda (suveniri, biljni sapuni, biljni čajevi…). Vrednost ovog veoma kompleksnog istraživačkog projekta je u odgovoru pejzažnih arhitekata na problem koji participativno planiranje vidi u načinu njegove realizacije. Znalački osmišljene radionice su pokazale da: zajednički rad može poboljšati rezultate pojedinaca; zaštićeni predeo je stvar zajedničkoj interesa, odgovornosti i brendiranja; lokalani proizvodi se bolje prodaju ako su brendirani grafičkom vizuelizacijom predela. Rezultati ovog projekta su utkani u svakodnevni život loklanog stanovništva koji aktivno učestvuju u održivom razvoju predela nadomak Ljubljane.
Žiri VI Salona pejzažne arhitekture 2015.